هرساله، در ایام‌الله دهه‌ی مبارک فجر مطالب، خاطرات، حکایات، تصاویر، فیلم‌ها و سرودهای فراوانی منتشر می‌شوند که زنان و مردان به اشکال مختلف در آنها یک حرف مشترک دارند و آن شکست رژیم طاغوتی پهلوی است. در این میان اگرچه زنان نیز در خطوط مقدماتی به طور پیشتازانه به مبارزه علیه رژیم پهلوی به میدان آمدند اما می‌توان تفاوت در سبک و سیاق‌های فکری_ مبارزاتی آنان را در دهه چهل و پنجاه هجری شمسی مورد تامل قرار داد.

بسیاری از جامعه‌شناسان و تاریخ‌دانان، دو دهه‌ی چهل و پنجاه شمسی را به انسداد سیاسی در جهت برون‌رفت از مشکلات و اختلافات به‌وجود آمده میان دولت و مردم می‌دانستند؛ بر این اساس مبارزات سیاسی خصوصا مبارزات سیاسی زنان نقش جدی به خود گرفت. دو ایدئولوژی اصلی که بر علیه رژیم پهلوی فعالیت سازماندهی شده اما تفاوت داشتند شامل ایدئولوژی اسلامی و ایدئولوژی چپ مارکسیستی بودند. تمام سطوح مبارزاتی علیه رژیم شاهنشاهی لزوما به پخش اعلامیه، کتاب و جلسات ختم نمی‌شدند بلکه انشعاباتی از گروه‌ها و به تبع اعضای‌شان که زنان را نیز شامل می‌شود مسلح و چریک بودند. این گروه‌ها عبارتند از: 

۱. سازمان‌های چریک فدایی خلق (معروف به فدائیان مارکسیست)

۲. سازمان مجاهدین خلق ایران (معروف به مجاهدین اسلامی)

۳.مجاهدین مارکسیست

۴.گروه‌های کوچک محلی اسلامی

۵. گروه های کوچک محلی مارکسیستی.

حضور پررنگ زنان در مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ رقم خورد و این در لایه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و چریکی در گروه‌های مختلف به ظهور نشسته بود. از زنان شاعر و نویسنده‌ای چون سیمین دانشور، طاهره صفارزاده، سیمین بهبهانی بودند؛ زنان چریک وابسته به گروه‌های چپ مارکسیستی ویدا حاجبی تبریزی، اشرف دهقانی، سیمین صالحی، رقیه دانشگری بودند و زنان اسلام‌گرا نیز مرضیه حدیدچی دباغ، اعظم طالقانی، امینه وهاب‌زاده را شامل می‌شدند. این برهه زمانی سبب شد تا زن نقش پررنگی در کاربست جریانات مبارزاتی ضد رژیم پهلوی یابد و اینبار به عنوان عضو فعال در انقلاب باشد. اما جالب است بدانید که رفتار گروه‌های چپ مارکسیستی به زن تفاوت زیادی با رفتار و مواضع اسلام‌گرایان داشت. برای نمونه قواعد نامعلوم، سلیقه‌ای و بعضا خلاف عقل و شرع گروه‌های چپ مارکسیستی نسبت به زن سبب بروز انحرافاتی در هویت زنانه و مبارزات گردیده بود، به عنوان مثال ازدواج‌های تحمیلی، طلاق‌های تحمیلی، سقط جنین‌های تحمیلی که در سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به زنان تحمیل می‌شد، این درحالی بود که زنان مبارز در جبهه‌ی اسلام‌گرا تکلیف تحمیلی در ازدواج، طلاق زنان نداشتند.

با پا گرفتن هرچه بیشتر آتش مبارزات ضد رژیم پهلوی زنان بیشتری در صفوف مبارزات سیاسی وارد شدند به قدری که آنان نیز پس از دستگیری و شکنجه به مجازات‌هایی همچون حبس ابد (فاطمه سعیدی اولین زن حبس ابدی ۱۳۵۲)، اعدام (چریک منیژه اشرف زاده کرمانی ۱۳۵۴). این مجازات طبق اوامر همایونی، در راستای برابری جنسیت انجام شدند. یعنی زنان و مردان مبارز به طور برابر شکنجه و اعدام می‌شدند. تکثر چهره‌ی مبارزاتی زنان علیه رژیم پهلوی بیش از آنچه مرقوم گردید، است و این یادداشت ورقی کوتاه از این مبارزات بود‌، به امید پرداخت بیشتر به زنان مبارز تاریخ انقلاب.